Halk Edebiyatı Nesir Ürünlerinin Elektronik Kültür Ortamına Aktarılması ve Halk Hikayelerinin Senaryolaştırılması

Abstract

Bu çalışmada halk edebiyatı nesir ürünlerinden özellikle halk hikâyelerinin elektronik kültür ortamına aktarılması ve senaryolaştırılması yoluyla sürdürülebilirliğinin sağlanması incelenmiştir. Bu kapsamda Giriş başlıklı Birinci Bölüm'de halk edebiyatı nesir türlerinden mit, masal, efsane, destan ve halk hikâyelerinin tanım ve özellikleri üzerinde durulmuştur. Bahsi geçen nesir ürünleri üzerinde yapılan çalışmalar özetlenmiş ve halk hikâyelerinin senaryolaştırılma çalışmaları için değerlendirilmesi gerekliliği ele alınmıştır. Bu bölümde ayrıca senaryo ve senaryo çalışmaları hakkında bilgi verilmiştir. Çalışmanın İkinci Bölümü'nde senaryo metinlerinin uygulanma alanı olan sinemanın bir teknik alan ve sanat olarak ortaya çıkışı üzerinde durulmuştur. Ardından Türkiye'de sinemanın tarihi gelişimi ilk yıllardan günümüze kadar olan süreçte değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmede Türk sinemasının ilk yıllarından itibaren farklı biçim ve içeriğe sahip edebiyat eserlerine yer verdiği tespit edilmiştir. Edebiyat ve Sinema başlıklı Üçüncü Bölüm'de Türkiye'de edebiyat uyarlamalarının kısa tarihçesi verilmiş, ardından edebiyat ile sinema sanatları arasında yer alan benzer ve farklı yönler ortaya koyulmuştur. Ardından uyarlama kavramının tanımları ve yöntemleri, uyarlamaya başvurma sebepleri ile bir edebiyat eserinden senaryoya aktarımın nasıl yapıldığı ve bunun sonuçları üzerinde durulmuştur. Dördüncü Bölüm'de öncelikle senaryo yazım aşamaları ve karakter oluşturma, çatışmayı kurma, dramatizasyonu sağlama ve diyalog yazma gibi hususlar ele alınmıştır. Sözlü, yazılı ve elektronik kültür ortamlarının tanımı yapılıp halk edebiyatı nesir türlerinin bu kültür ortamlarındaki işlevsel yapısı ele alınmıştır. Çalışmamızın asıl konusunu teşkil eden halk hikâyelerinin özellikleri, sınıflandırılması, hikâyelerde anlatıcı unsuru, hikâyelerin icra mekânları, yazılı ve elektronik kültür ortamına aktarılma çalışmaları ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Daha sonra senaryo yazımı ve hikâyecilik geleneği karşılaştırılmış, halk hikâyelerinin senaryolaştırılmaya uygun olduğu tespit edilerek gerekçeleri sunulmuştur. Çalışmamızın Beşinci Bölüm'ünde halk hikâyelerinin senaryolaştırılması sırasında mekân, zaman, tarihsel gerçeklik, şiir ve müzik kullanımının aktarılması sırasında ortaya çıkacak sorunlar üzerinde durulmuş ve çözüm önerileri getirilmiştir. Halk hikâyelerinin sözlü, yazılı ve elektronik kültür ortamlarında yer bulabildiği ve senaryolaştırılmaya uygun metinler olduğu değerlendirilmiştir.