Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersinin Öğrencilerin Anlam Dünyasındaki Yeri

Abstract

Bu çalışmada Ankara ve İstanbul illeri merkez ilçelerindeki çeşitli okullarda öğrenim gören, ilkokul, ortaokul, lise ve liseden yeni mezun düzeyindeki 22 öğrencinin Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi dersi ile karşılaşmaya başladıkları ilk günden, bulundukları ana kadar, bu dersin program, öğretmen ve yaklaşım olarak onlarda bıraktığı tesiri anlamak için görüşlerini almak hedeflenmiştir. Buradan hareketle araştırmanın temel amacı, DKAB dersinde verilmesi hedeflenen kazanımların öğrenciye aktarılması durumunu, araştırmaya katılan öğrencilerin görüş ve uygulamalarına dayalı olarak onların deneyimleri üzerinden ortaya koymaktır. Araştırma yöntemi olarak; öğrencilere göre DKAB dersine yönelik deneyimlerin mevcut durumunu ortaya koymaya çalışan bu araştırmada, nitel araştırma desenlerinden "fenomonolojik araştırma" modeli kullanılmıştır. Araştırmamız kapsamında; ilk aşamada, Öğretim Programı'nda yer alan DKAB dersi üniteleri ve kazanımları ile alana özgü olarak öğrencilerin görüşlerini ölçen akademik çalışmalar doküman inceleme tekniği ile incelenmiştir. İkinci aşama olarak ise, kavramsal çerçeve sınırlarında, öğrencilerin dini gelişim basamakları ile din eğitimi arasındaki bağ incelenerek, dinin bireyin anlam dünyasını şekillendirmeye olan etkisi ortaya konmaya çalışılmıştır. Üçüncü aşamada, öğrenciler ile görüşmeler yapılarak DKAB ders işlenişi, öğrencilerin dersten beklentileri ve ders ile ilgili sorun ve önerileri üzerinden, "önemli ifadeler, anlam birimleri, metinsel ve yapısal betimlemeler ile birlikte "öz"ün betimlenmesi" yapılmaya çalışılmış, yapılan çözümlemeler ile bulgular ortaya konmuştur. Tüm bu çalışmalar ekseninde, DKAB dersine yönelik, öğrencilerin yaş aralığı büyüdükçe ilgi ve beklentilerinin değiştiği, mevcut içeriğin ve kitapların bu beklentileri genel olarak karşılamadığı, ders içeriklerinin gözden geçirilerek, yeni medya araçları üzerinden farklı materyaller üretilmesi, öğretmenlerin de bu düzlemde öğrencilerin anlam dünyasının kapılarını aralayacak yeni modeller geliştirmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.