Ranking Facility Locations of Institutions Conducting Centralized Examinations: An Application for Ankara Province

Abstract

Kuruluş yeri seçim kararı, değerlendirme sürecinde birçok kriter içeren bir sorundur. Kriterlerin bolluğu ve birbirleriyle uyumluluk gereksinimi nedeniyle, kuruluş yeri seçimi oldukça karmaşık bir problem ele alınmaktadır. Bu yüzden, kuruluş veya kişilerin karar verme süreçlerinde kendilerine yardımcı olmak adına Çok Kriterli Karar Verme yöntemleri geliştirilmiştir. Çok Kriterli Karar Verme yöntemlerinden biri olan Analitik Hiyerarşi Prosesi yöntemi, karar vericiler ya da kişiler tarafından nicelik ve niteliksel kriterlerin birlikte değerlendirildiği durumlarda kullanılmaktadır. AHP yönteminin kullanıldığı bu çalışmanın amacı, en uygun sınav binalarının belirlenmesi için ergonomik açıdan kriterlerin birlikte değerlendirileceği ve karar vericilere yardımcı olabilecek yaklaşımın ortaya çıkarılmasıdır. Bu çalışmada, AHP yöntemi, sınav binaları, ergonomi ve insan faktörleri prensiplerine göre nitel ve nicel kriterlere bakılarak belirlenmiştir. Çalışma kapsamında merkezi sınav yapan kurumlar arasından seçilen kuruma ait 69 sınav koordinatörlüğünden alınan anket verilerine göre, 4 farklı ana kriter ve 21 alt kriter Microsoft Excel programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Online anketler ve basılı anketlere ait tüm cevaplar, sırasıyla Ek E ve Ek F olarak tezle birlikte teslim edilen CD'ye dahil edilmiştir. Yapılan çalışma sonucunda, Ümitköy Anadolu Lisesi, 21 alternatif arasından en yüksek puanı (0,047869) aldığı için tercih edilen sınav binası olarak değerlendirilmiştir. Türk Telekom Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, bir sonraki en yüksek değere sahip sınav binasıdır (0,047712). Zeynep - Salih Alp Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, 0,047566 değeri ile üçüncü en yüksek puan olarak ele alınmıştır. Sınav binalarına ulaşım, yer seçim problemini etkileyen 0,439 değeri ile en önemli kriter olarak değerlendirilmiştir. Tüm sonuçlar ergonomi ve insan faktörleri alanında uzman kişilerle tartışılıp analiz edilmiştir. Sonuç olarak, seçilen kriterlere göre yüksek puanı alan bu üç sınav binasında, çalışmanın ergonomi ve insan faktörleri ile örtüştüğü ve gerçek olguları yansıttığı gösterilmiştir.