5651 Sayılı Kanun Çerçevesinde İnternet Erişiminin Engellenmesi ve Erişim Sağlayıcıları Birliği

Abstract

Bu çalışmada, internet ortamında gerçekleşen hak ihlalleri ile mücadele etmek amacıyla kullanılan Erişimin Engellenmesi ve İçeriğin Yayından Çıkarılması araçları, 5651 s. İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlar Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde incelenmiştir. Bu kapsamda kanunun 8.maddesinden başka, 2014 ve 2015 yıllarında yapılan değişikliklerle kanuna eklenen 8/A, 9 ve 9/A maddelerindeki Erişim Engellenmesi ve İçeriğin Yayından Çıkarılması mekanizmaları; karar vermeye yetkili makamlar ve karar verilecek haller, kararların hukuki niteliği, kararlara karşı itiraz mekanizmaları, kararları yerine getirecek merciler, kararların uygulanmasında kullanılacak teknikler, erişim engelleme tedbirlerinin süresi ve sona ermesi yönlerinden incelenmiştir. Ayrıca, söz konusu değişiklikler yapılmasıyla kanunda yer verilen erişim engelleme hallerinin genişletilmesinin bir sonucu olarak, kararları yerine getirecek mercilerin tespiti konusunda yaşanan belirsizliklerin giderilmesi amacıyla kurulan Erişim Sağlayıcıları Birliği de inceleme konusu yapılmıştır. Çalışmada, Birliğin yetki ve görevlerine yer verilmiş; kanunla kurulmakla birlikte özel hukuk tüzel kişisi niteliğinde olması, zorunlu üyelik esasını kabul etmesi, erişimin engellenmesine karar verebilmesi gibi eleştirilen yönleri incelenmiştir. Son olarak Birliğin karşılaştırmalı hukuktaki benzeri olduğu düşünülen ve İngiltere'de faaliyet gösteren Internet Watch Foundation kuruluşu incelendikten sonra Erişim Sağlayıcılar Birliği ile ortak ya da farklı yönleri ifade edilmiştir. Erişim Sağlayıcıları Birliği, özel hukuk tüzel kişisi olmakla birlikte, bazı kamusal yetkileri de bünyesinde barındıran, doktrinde kamu hukuku tüzel kişiliğine yaklaşan özel hukuk tüzel kişileri olarak ifade edilen sınıfa dâhil edilebilecek bir kuruluştur. Internet Watch Foundation ile kuruluş ve nitelik açısında benzer nitelik taşımaktayken, faaliyet alanı ve kapsamı açısından farklı nitelik arz etmektedir.