Tip 2 Diyabetli Bireylerde Eklem Pozisyon Hissi, Plantar Duyu, Denge ve Çift Görev Performansı Arasındaki İlişkilerin Araştırılması

Abstract

Çalışmamız tip 2 diyabetli bireylerde eklem pozisyon hissi (EPH), plantar duyu, denge ve çift görev performansı (ÇGP) arasındaki ilişkileri araştırmak amacıyla planlandı. Çalışmamıza 30-65 yaş arası bireyler alındı. Bireylerin demografik ve fiziksel özellikleri kaydedildi. Eklem pozisyon hissi ölçümleri bilateral olarak ayak bileğinde gonyometre, diz ekleminde bubble inklinometre ile yapıldı. Plantar duyu için Semmes Weinstein Monofilamentleri, denge için ise Pro-Kin Tecnobody İzokinetik Denge Sistemi kullanıldı. ÇGP ise Süreli Kalk Yürü Testi (SKYT) ve Tek Ayak Üzeri Duruş Süresi (TADS) testlerine motor ve kognitif ikincil görevler eklenerek değerlendirildi ve çift görev performans değerleri (ÇGPD) hesaplandı. Çalışmamız kapsamında tip 2 diyabet tanısı almış olan 46 gönüllü bireyin değerlendirme sonuçları analiz edildi. Yapılan analizler neticesinde, sağ ayak bileği 10̊ DF (dorsi fleksiyon) EPH sapma miktarı ile sağ ayak 1, 2, 3, 6 ve 7. bölge plantar duyuları arasında ve sağ ayak bileği 20̊ PF (plantar fleksiyon) EPH sapma miktarı ile 2. bölge plantar duyusu arasında zayıf korelasyonlar olduğu tespit edildi (Rho=0.306, Rho=0.382, Rho=0.358, Rho=0.379, Rho=0.330, Rho=0.306; p<0.05). Ayrıca sağ ayak bileği 10̊ DF EPH sapma miktarı ile sağ ayak 4. bölge plantar duyusu ve sağ ayak 20̊ PF EPH sapma miktarı ile 4 ve 6. bölge plantar duyuları arasında orta kuvvette korelasyonlar olduğu saptandı (Rho=0.427, Rho=0.404, Rho=0.544; p<0.05). Sol ayak bileği 10̊ DF EPH sapma miktarı ile sol ayak 6 ve 7. bölge plantar duyuları arasında zayıf korelasyonlar olduğu saptandı (Rho=0.369, Rho=0.308; p<0.05). Sol diz 30̊ EPH sapma miktarı ile sol ayak 5. bölge plantar duyusu arasında zayıf bir korelasyon olduğu belirlendi (Rho=0.320; p<0.05). Sol ayak bileği 10̊ PF EPH sapma miktarı ile SKYT-K (SKYT-Kognitif Görevli) arasında orta kuvvette bir korelasyon olduğu belirlendi (Rho=0.464; p<0.05). Sağ ayak bileği 10̊ DF EPH sapma miktarı ile TADS-T (TADS-Tek Görev) arasında zayıf bir korelasyon olduğu saptandı (Rho=-0.306; p<0.05). Sol ayak bileği 10̊ PF EPH sapma miktarı ile TADS-T arasında zayıf bir korelasyon olduğu belirlendi (Rho=-0.327; p<0.05). Sol ayak bileği 10̊ PF EPH sapma miktarı ile ÇGPD SKYT-K arasında orta kuvvette bir ilişki olduğu belirlendi (Rho=0.406; p<0.05). Ayrıca sol ayak bileği 20̊ PF EPH sapma miktarı ile ÇGPD TADS-M arasında ise zayıf bir ilişki olduğu tespit edildi (Rho=-0.305; p<0.05). Sağ diz 45̊ ve 60̊ EPH sapma miktarları ile SKYT-K arasında zayıf korelasyonlar olduğu tespit edildi (Rho=0.295, Rho=0.300; p<0.05). Sağ diz 30̊ ve 45̊ EPH sapma miktarları ile ÇGPD SKYT-K arasında zayıf ilişkiler olduğu tespit edildi (Rho=0.347, Rho=0.397; p<0.05). Ayrıca sol diz 30̊ EPH sapma miktarı ile ÇGPD SKYT-M arasında da zayıf bir ilişki olduğu belirlendi (Rho=0.319; p<0.05). Sağ ayak 1. bölge plantar duyusu ile gözler açık elips değeri arasında zayıf bir ilişki olduğu belirlendi (Rho=0.310; p=0.036). Ayrıca 2. bölge plantar duyusu ile gözler açık elips, gözler açık ve kapalı perimetre değerleri arasında ve 4. bölge plantar duyusu ile gözler açık perimetre değerleri arasında da zayıf ilişkiler olduğu tespit edildi (Rho=0.312, Rho=0.335, Rho=0.303, Rho=0.340; p<0.05). 5. bölge plantar duyusu ile gözler açık ve kapalı perimetre değerleri arasında sırasıyla orta kuvvette ve zayıf korelasyonlar olduğu saptandı (Rho=0.417, Rho=0.379; p<0.05). 7. bölge plantar duyusu ile stabilite limiti değerleri arasında zayıf bir ilişki olduğu tespit edildi (Rho=-0.303; p<0.05). Sol ayakta ise 1. bölge plantar duyusu ile gözler açık ve kapalı elips değerleri arasında sırasıyla orta kuvvette ve zayıf ilişkiler olduğu belirlendi (Rho=0.469, Rho=0.380; p<0.05). 3. bölge plantar duyusu ile gözler açık ve kapalı perimetre değerleri arasında zayıf ilişkiler olduğu saptanırken (Rho=0.381, Rho=0.337; p<0.05), 5. bölge plantar duyusu ile gözler açık ve kapalı perimetre değerleri arasında ise sırasıyla orta kuvvette ve zayıf korelasyonlar olduğu belirlendi (Rho=0.419, Rho=0.368; p<0.05). Ayrıca 4 ve 7. bölge plantar duyuları ile gözler açık perimetre değerleri arasında da zayıf korelasyonlar olduğu tespit edildi (Rho=0.297, Rho=0.389; p<0.05). Sol ayak tabanı 3 ve 4. bölge plantar duyuları ile SKYT-T arasında zayıf ilişkiler olduğu saptandı (Rho=-0.298, Rho=-0.351; p<0.05). Stabilite limiti ile SKYT-K değeri arasında da zayıf bir korelasyon olduğu tespit edildi (Rho=-0.328; p<0.05). Çalışmamız sonucunda tip 2 diyabetli bireylerde EPH, plantar duyu, denge ve ÇGP arasında tespit edilen ilişkiler doğrultusunda, diyabete bağlı gelişebilen EPH ve plantar duyudaki değişikliklerin birbirleriyle ve fonksiyonel parametrelerden denge, dolayısıyla da ÇGP ile olan ilişkileri klinik açıdan dikkate alınmalı ve diğer olası faktörler araştırılmalıdır.