Cerrahide Hasta Güvenliği: Cerrahi Ekibinin Güvenli Cerrahi Kontrol Listesini Uygularken Karşılaştığı Ramak Kala Olayların İncelenmesi

Abstract

Araştırma cerrahi ekip üyelerinin Güvenli Cerrahi Kontrol Listesi'nin kullanımı sırasında karşılaştığı ramak kala olayları incelemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırma 25 Haziran 2018-07 Eylül 2018 tarihleri arasında Ankara ilinde bulunan üç kamu hastanesinin cerrahi servislerinde ve ameliyathanelerinde yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Yenimahalle Eğitim Araştırma Hastanesi, Gazi Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi, Ankara Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nin cerrahi servisleri (n=94) ve ameliyathanede çalışan (n=293) cerrahi ekip üyeleri (anestezi uzmanı, hemşire, cerrah, cerrahi teknisyen, anestezi teknikeri) oluşturmuştur (n=387). Veriler Bireysel Bilgi Formu ve Güvenli Cerrahi Kontrol Listesi Uygulama Formu ile elde edilmiştir. Veriler değerlendirilirken sayı, yüzde, ortalama ve standart sapma değerleri Ki-Kare testi ve Mann-Whitney U testi kullanılmıştır (p<0.05). Araştırma sonucunda, cerrahi servis ve ameliyathanelerde çalışan cerrahi ekip üyelerinin %27.1'i Güvenli Cerrahi Kontrol Listesi ile ilgili eğitim almadığı belirlenmiştir. Cerrahi ekip üyelerinin %72.9'unun Güvenli Cerrahi Kontrol Listesi (GCKL) ile ilgili eğittim aldığı, %37.0'sinin ise GCKL'nin kullanımı sırasında bu uygulamanın önlediği ramak kala olaylar ve tıbbi hatalar olduğunu ifade ettiği bulunmuştur. Ramak kala olayı %90.2'sinin bilmesine ve karşılaşanların oranın %37.0 olmasına karşın, olay bildirimi yapanların oranı %7.8 olarak saptanmıştır. Araştırmaya katılanların en çok karşılaştığı ramak kala olaylar %26.0 taraf işaretlemenin olmaması, %23.0 takıların çıkarılmaması, %18.0 hastanın tok gelmesi olarak saptanmıştır. Ayrıca tıbbi hata oluşum nedeni olarak %26.2 dikkatsizlik, %10.1 yoğunluk ve %14.8 bilgi eksikliği bildirilmiştir. Araştırma sonucunda, cerrahi ekip üyelerinin özellikle kullanım oranı yüksek olan hemşirelerin GCKL'ni kullanımı sırasında ramak kala olaylar ile karşılaştığı belirlenmiştir. Önlenebilir tıbbi hataların erken saptanması bu hataların oluşumunu engelleyecektir. Konu ile ilgili eğitimlerin artırılması ve cerrahi ekip üyelerine olumlu geri bildirimler yapılması GCKL formunun daha çok kullanımını ve olay bildirimlerinin artmasını sağlayacaktır. Anahtar kelimeler: Cerrahi, GCKL, hasta güvenliği, ramak kala olay