Madde Bağımlılarında Vhit ve Vestibülospinal Testler ile Dengenin Değerlendirilmesi

Abstract

Madde kullanımının insan vücudunda zararlı etkilere neden olduğu, özellikle de nörolojik sistemi etkileyerek klinik bozukluklara yol açtığı bilinmektedir. Madde ve ilaç kullanımı, vestibüler sistem bozukluklarına da neden olabilmektedir. Bu çalışmada madde bağımlılığı öyküsü olanlar ile sağlıklı kontrol grubunun vestibüler sisteminin, video baş savurma testi (video head impulse test-vHIT) ve vestibülospinal testler (romberg testi, unterberger testi ve gait testi) ile değerlendirerek kullanılan maddenin ve maddenin çeşidinin vestibüler sistem üzerine olan etkilerinin gösterilmesi amaçlandı. Ayrıca detoksifike olmuş bağımlılarda tedavi sonrası vestibüler sistemde oluşabilecek olan patolojiler tespit edilmeye çalışıldı. Çalışmaya madde bağımlısı öyküsü olan ancak yoksunluk evresinde olmayan 65 (61 erkek/4 kadın) ( yaş ortalamaları 25 ± 3.95 yıl) birey katılmıştır. Kontrol grubunda ise her hangi bir bağımlılık öyküsü olmayan 22 (erkek) (yaş ortalamaları 25 ± 3.3 yıl) birey değerlendirilmiştir. Madde bağımlılığı öyküsü olan bireylerden opioid kullananlar (n=33), opioid ile beraber kimyasal madde kullananlar (n=32) olarak iki gruba ayrıldı. Tüm bireylere video baş savurma testi (vHIT) ve vestibülospinal testler (romberg,unterberger,gait) uygulandı. Madde bağımlısı gruplar ile kontrol grubu arasında her semisirküler kanallara ait kazanç değerleri açısından anlamlı fark saptanmadı (p>0.05), LARP, RALP kanal çiftleri için kazanç asimetrisi gözlenmedi, gizli veya açık sakkad gözlenmedi. Vestibülospinal testler de ise madde bağımlısı gruplarında kontrol grubundan istatistiksel açıdan anlamlı derecede farklı cevaplar elde edildi (p<0.05). Opioid ile opioid ve kimyasal madde kullanım öyküsü olan bireyler arasında hem vHIT değerleri açısından, hem de tüm vestibülospinal test bulguları açısından anlamlı fark saptanmadı (p>0.05). Elde edilen sonuçlar, her ne kadar vHIT sonuçlarına göre değerlendirilen gruplarda VOR etkilenimi olmadığını düşündürse de opioid ve opiod ile kimyasal madde kullanımının denge ve yürüme üzerinde olumsuz etki yarattığı ortaya koymuştur. Uzun süreli takiplerde yapılacak değerlendirmeler VOR etkilenim durumunu daha iyi ortaya koyacaktır. Madde bağımlılığı öyküsü olan bireylerin sağaltımında vestibüler fonksiyonların da değerlendirilmesi önerilmektedir.