Demanslı Bireylerde Farklı Sanal Gerçeklik Uygulamalarının Yürüyüş, Denge, Postür, Kognitif Durum ve Yaşam Kalitesine Etkisinin Karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışmanın amacı, demanslı bireylerde standart egzersiz programı ve farklı sanal gerçeklik eğitimlerinin yürüyüşün zaman-mesafe karakteristikleri, denge, postür kognitif durum ve yaşam kalitesine olan etkilerini karşılaştırmaktı. Çalışmamıza 30 birey ( 22 kadın, 8 erkek; 79.80 ± 7.62 yıl) dahil edildi. Bireyler üç gruba ayrılarak 6 hafta boyunca haftada 2 gün egzersiz eğitimi verildi. Xbox grubuna egzersiz programı ve Microsoft Xbox 360 Kinect™ ile sanal gerçeklik eğitimi, ALDA grubuna egzersiz programı ve ALDA™ Balance Gear ile sanal gerçeklik eğitimi ve Egzersiz grubuna ise yalnızca egzersiz programı verildi. Bireylerin, tedavi öncesinde ve sonrasında kognitif durumları SMMT, yaşam kalitesi EQ-5D-3L, postürleri NYPS, dengeleri BDÖ ve ZKYT ile yürüyüşlerinin zaman mesafe karakteristikleri BTS-G Walk cihazı ile değerlendirildi. Tedavi sonrası, Xbox grubunda BDÖ puanının ve ALDA grubunda ise SMMT puanının grup içi arttığı görüldü (p<0.05). Her iki sanal gerçeklik grubunda tedavi öncesine göre grup içinde, yürüyüş hızı ve kadans artarken, yürüyüş döngü, sol ve sağ adım sürelerinde azalma olduğu görüldü (p<0.05). Ayrıca ALDA grubunda, duruş ve sağ duruş faz yüzdelerinin grup içinde azaldığı tespit edildi (p<0.05). Hız, yürüyüş döngü süresi, sağ adım süresi ve sağ duruş fazında grup*zaman etkileşiminin anlamlı olduğu görüldü (p<0.05). Gruplar arası karşılaştırmalarda ise, yürüyüş, denge, postür ve kognitif durumda anlamlı değişiklik olmadığı görülürken (p>0.05); ALDA grubunda EQ-5D-3L GAS ile değerlendirilen sağlık algısı puanının Egzersiz grubundan daha düşük olduğu ve EQ-5D-3L indeks puanının Xbox grubundan daha düşük olduğu belirlendi (p<0.05). Sonuç olarak, egzersiz ile birlikte verilen sanal gerçeklik eğitimlerinin bazı yürüyüş parametreleri, denge, kognitif fonksiyon ve yaşam kalitesi üzerine etkileri olduğu bulundu. Bu etkilerden yalnızca yaşam kalitesinin ALDA grubunda diğer gruplardan anlamlı olarak farklı olduğu görülürken, diğer etkilerin birbirlerinden ve egzersiz grubundan daha üstün olmadığı tespit edildi.