Üniversite Öğrencilerinde Sosyal Medya Bağımlılığı ve Takıntılı Özçekim Davranışının Sosyal Medya Kullanım Sıklığı Bakımından Karşılaştırılma

Abstract

Amaç: Sosyal medya kullanımının her geçen gün artması, bireylerin davranışlarını değiştirerek onların sağlıkları üzerine olumsuz etkiler oluşturabilir. Yapılacak müdahale çalışmalarının geliştirmesi ve uygulaması amacıyla, sosyal medya kullanımı ile ilgili davranışların birbirleri ile olan ilişkisini belirlemek çok önemlidir. Bu çalışmanın amacı, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi (AYBÜ) öğrencilerinin sosyal medya bağımlılığı ve takıntılı özçekim davranışlarını değerlendirilerek bu davranışsal sorunlar üzerine etkili değişkenlerin araştırılması ve bu iki davranışsal sorunun farklılıklarının araştırılmasıdır. Yöntem: Bu araştırmanın evreni Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Esenboğa Külliyesi’nde öğrenimi devam eden öğrencilerden oluşmaktadır. Örneklemini, tabakalı örnekleme yöntemi ile seçilen 503 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Veri toplamada literatür incelemeleri sonucu oluşturulan sosyodemografik veri formu, Takıntılı Özçekim Davranışı Ölçeği (TÖDÖ) ve Sosyal Medya Bağımlılık Ölçeği (SMBÖ-YF) kullanılmıştır. Bulgular: Çalışma grubunun TÖDÖ’den aldığı puanların ortalaması 51,36±15,43 (genişlik, 20- 97) iken SMBÖ-YF’den aldığı puanların ortalaması 57,94±12,64 (genişlik, 24-94) olarak bulunmuştur. Öğrenciler günde ortalama 4,76±2,63 (genişlik, 1-12) saat internet ortamında vakit geçirdiğini bildirmişlerdir. Çalışma grubu günde ortalama 3,25±22,85 (genişlik, 0-480) kez özçekim yapmakta iken günde yayınlanan özçekim ortalaması 0,32±3,82 (genişlik, 0-84) idi. Takıntılı özçekim davranışı ile öğretimin sürdürüldüğü bölüm ve yaş arasında anlamlı ilişki bulunurken; cinsiyet, hekim tarafından tanısı konmuş hastalık ve sağlık algısı ile anlamlı bir ilişki saptanmamıştır. İnternette geçirilen günlük süre, günlük özçekim sayısı ve günlük yayınlanan özçekim sayıları arttıkça öğrencilerin TÖDÖ ve SMBÖ- YF’den aldıkları puanlar artmaktadır. Sonuç: Bu çalışma sonucunda sosyal medya kullanımının ve sosyal medya uygulamalarının kontrolünün artması özçekim ve yayınlama sayısını etkilediğini ortaya koymuştur. Sosyal medya uygulamalarını kontrol etme sıklığı yüksek olanlarda ve internette geçirdikleri sürenin yüksek olduğu öğrencilerde SMBÖ-YF’den aldıkları puanlar, TÖDÖ’den aldıkları puanlar, günlük özçekim sayısı ve günlük yayınlanan özçekim sayısı daha fazla bulunmuştur. Takıntılı sosyal medya kullanımı ve özçekim davranışının değerlendirildiği, farklı akran gruplarında yapılacak karşılaştırmalı ve büyük ölçekli çalışmaların yapılmasının literatüre önemli katkılar sağlayacağı düşünülmektedir.