Patent Hakları ve Tecavüz Fiilleri

Abstract

Buluşlar, patent verilebilirlik kriterleri uyarınca; yeni, buluş basamağına sahip, sanayiye uygulanabilir ve patent verilemeyecek konu ve buluşların dışında olma şartlarını taşıdığı takdirde patent korumasına sahip olabilmektedir. Patent haklarının türleri olarak ifade edilen buluşçu hakkı, patent isteme hakkı ve patentten doğan hak ayrımının temeli, buluşun geliştirilmesinden buluş için inhisari hak kazanımına kadar geçen sürece dayanmaktadır. Buluş sahibi kural olarak patent isteme hakkını haiz olsa da ortak buluş, çifte buluş ve çalışan buluşları gibi hususlar patent isteme hakkı sahibinin tespitinde genel kurala istisna oluşturmaktadır. Patent belgesinin alınmasıyla patent sahibi inhisari hakka sahip olmakta ve yetkisiz üçüncü kişilerin buluştan yararlanmasını önleyebilmektedir. Patentten doğan hakkın kapsamının, sınırlandığı hâller ile birlikte değerlendirilerek belirlenmesi gerekir. Patent korumasının süreyle sınırlı olması, ülkesellik ilkesi, kamu düzeni gibi sınırlamaların yanında SMK m. 85/3'de yer alan hükümler genel sınırlamaları oluştururken, zorunlu lisans, ön kullanım hakkı, lisans verme teklifinde bulunma ve hakkın tüketilmesi hâlleri özel sınırlamaları oluşturmaktadır. Patentten doğan hakkın ihlâli yetkisiz üçüncü kişiler tarafında sınırlı sayıda belirtilmiş fiillerle gerçekleştirilebilir. Lisans hakkı sahibinin gerçekleştireceği ihlâl haricinde SMK m. 141/1 hükmünün a, b ve c bentlerinde yer alan tecavüze yönelik fiiller, ürün ve usul patentleri bakımından tasnife tâbi tutulmuştur.