18 – 29 Yaşları Arası Hiç Evlenmemiş Bireylerin Stres Yaşantıları ile Öznel Esenlik Halleri Arasında İlişki ve Bekâr Danışmanlığı Açısından Önemi: Türkiye ve Azerbaycan Karşılaştırması

Abstract

Çağımızda büyük şehirlere göç oranlarının artması, eğitim ve kariyer alanlarına yoğunlaşan dikkat, aile dinamiklerinde değişim etkenlerin sonucunda, bekâr kalmayı tercih eden bireylerin sayısında artış olduğu görülmüştür. İlgili literatür incelendiğinde, bekâr bireylerin medeni statüleri nedeniyle farklı stres yaşantılarının, psikolojik sorunlarının ve özel ihtiyaçlarının olduğu belirtilmektedir. Bu bağlamda, bekâr bireylere psikolojik yardımın sağlanabilmesi amacıyla geliştirilen Bekâr Danışmanlığı alanı da dikkat çekmiştir. Bu tez çalışmasında, bekâr bireylerin yaşam kalitesini etkileyen stres yaşantılarının öznel esenlik haline etkisini incelemek amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklemini, ana dili Türkçe olan, Türkiye Cumhuriyeti ve Azerbaycan Respublikası vatandaşı hiç evlenmemiş 18-29 yaşları arası 770 katılımcı oluşturmaktadır. Araştırmada, veri toplama araçları olarak Genel Bilgi Anketi, Aydın`ın Bekar Danışmanlığı kuramını ele alarak geliştirdiği, Bekâr Stresleri Ölçeği - Genç Formu (BESÖ-GF) ve Öznel Esenlik Hali Ölçeği (ÖEHÖ) kullanılmıştır. Verilerin analizi "Statistical Package for the Social Sciences" (SPSS) 22.0 ve Amos 21.0 kullanılarak yapılmıştır. Araştırma verileri Frekans, Bağımsız Gruplar Için T-Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), Açıklayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi, Korelasyon ve Path Analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Sonuç olarak, hiç evlenmemiş bireylerin stres yaşantıları anlamlı (std.β = -.188; p<0.01) ve negatif yönde öznel esenlik halini etkilediği tespit edilmiştir. Aynı zamanda, cinsiyet, yaş ve kültürün bu ilişki üzerinde düzenleyici (moderating) etkiye sahip olduğu, ancak sosyo-ekonomik durumun herhangi bir etkiye sahip olmadığı görülmüştür.

Factors such as urbanization and modernization, focusing on education and specialization areas, changes in family dynamics, etc. lead to an increase number of single in the population.When the relevant literature is examined, it is stated that single individuals have different stress experiences, psychological problems and special needs due to their marital status. In this context, the Singles Counseling field, which was developed to provide psychological assistance to single individuals, also attracted attention. In this thesis work, it is aimed to examine the effects of stress experiences, affecting the quality of life of single individuals, on inner well-being. The sample of the study consists of never married 770 Turkey and Azerbaijan Republic citizens, whose native language is Turkish, between the ages of 18-29. In the study, General Information Questionnaire, Singles Stress Scale - Youth Form (SSS-YF), developed by Aydın based on Singles Counseling theory, and Inner Well-Being Scale (IWB) were used as data collection tools. The analysis of the data was performed using the "Statistical Package for the Social Sciences" (SPSS) 22.0 and Amos 21.0. Research data were analyzed by Frequency, T-Test for Independent Groups, One-Way Analysis of Variance (ANOVA), Explanatory and Confirmatory Factor Analysis, Correlation and Path Analysis. In result, it was found that stress experiences of never married individuals affect significantly (std.β = -.188; p <0.01) and negatively their inner well being. At the same time, it was seen that gender, age, and culture have a moderating effect on this relationship, however the socio-economic situation did not have any effect.