Elit Sıklet Sporcularının Ağırlık Kaybı Yöntemleri ve Etkilerinin Fizyolojik ve Psikolojik Yönden İncelenmesi

Abstract

Bu çalışma, elit sıklet sporcularının kullandıkları ağırlık kaybı yöntemlerinin ve etkilerinin fizyolojik ve psikolojik yöndenincelemesi amacıyla planlanmıştır. Çalışmaya;15-21 yaş arası, müsabaka öncesi ağırlık kaybı deneyimi olan judo, taekwondo ve güreş branşlarında toplamda 140 elit sıklet sporcusu dahil edilmiştir. Sporcuların sosyo-demografik özellikleri, spor hayatlarına yönelik bilgileri, ağırlık kaybı öyküleri, fiziksel aktivite düzeyleri anket formu aracılığıyla öğrenilmiştir. Ayrıca sporcuların ağırlık kaybederken kullandıkları ağırlık kaybı yöntemlerini ve bu yöntemlerin düzeylerini belirlemek için "sporcu kilo düşme yöntemleri ve etkileri ölçeği" kullanılmıştır. Fizyolojik etkilerin bir sonucu olan duygudurum profilli düzeyini ölçmek içinise "duygudurum profili ölçeği (POMS)" uygulanmıştır. Katılımcıların 31'i kadın (%22.1), 109'u erkek (%77.9) olup, 112'si (%80) 15-18 yaş arası, 28'i (%20) ise 19-21 yaş arası sporculardan oluşmaktadır. Kadınlar erkeklere göre daha fazla diyet yöntemini tercih etmektedir (p<0.05) fakat diğer yöntemlerin kullanımı ile cinsiyetler arası anlamlı farklılığa rastlanmamıştır (p>0.05). Yaş, eğitim durumu arttıkça ergojenik yöntem kullanımının da arttığı, hızlı ağırlık kaybı yöntemleri kullanımı arttıkça ise sağlık durumunun kötüye gittiği tespit edilmiştir (p<0.05). Hızlı ağırlık kaybı yöntemleri kullanımı ile öfke-saldırganlık duygudurumu düzeyi arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişkisi olduğu, dinçlik-aktiflik duygudurum düzeyi arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Hızlı ağırlık kaybetme yöntemlerinin psikolojiyi etkileyen duygudurumları üzerine etkisi olduğu görülmüştür (p<0.05).Sonuç olarak; hızlı ağırlık kaybı yöntemlerinin sporcuları fizyolojik ve psikolojik yönden olumsuz etkilediği sonucuna varılmıştır. Bu sebeple sporcularda sağlıksız ağırlık kayıplarının azaltılmasına yönelik politikaların gündeme getirilmesi, sporcunun beden ve ruh sağlığı için önemli olacaktır.

This study was planned to examine the physiological and psychological aspects of weight loss methods used by elite athletes and their effects. A total of 140 elite athletes aged 15-21 in judo, taekwondo and wrestling, who experienced pre-competition weight loss, were included in the study. The socio-demographic characteristics of the athletes, their knowledge about their sports life, their weight loss stories, and their physical activity levels were learned through the questionnaire. In addition, the "athlete weight loss methods and effects scale" was used to determine the weight loss methods used by athletes while losing weight and the levels of these methods. The mood profile scale (POMS) was applied to measure the mood profile level, which is a result of physiological effects. 31 of the participants are women (22.1%), 109 of them are men (77.9%), 112 (80%) of them are between 15-18 years old, and 28 (20%) of them are between 19-21 years old. Women prefer the diet method more than men (p <0.05), but there was no significant difference between genders with the use of other methods (p> 0.05). It was determined that the use of ergogenic methods increased as the age and educational status increased, and the health status worsened as the use of rapid weight loss methods increased (p <0.05). It was found that there is a positive and significant relationship between the use of rapid weight loss methods and the level of anger-aggression, and a significant negative relationship between the vigor-active mood level. It has been observed that fast weight loss methods have an effect on moods affecting psychology (p <0.05). As a result; It was concluded that fast weight loss methods negatively affect athletes physiologically and psychologically. For this reason, it will be important for the physical and mental health of the athlete to bring policies to reduce unhealthy weight loss in athletes.