Mahkeme İçtihatları Yoluyla Medenî Usûl Hukukunun İnşası

Abstract

Bu çalışmada, medenî usûl hukukunda yorum ve boşluk doldurma konuları incelenmiştir. Bu çerçevede ilk olarak medenî usûl hukukuna ilişkin kuralların yorumunda dikkate alınması gereken ilkeler açıklanmıştır. Kanunlarda uygulanabilecek herhangi bir hüküm bulunmadığı hâllerde ise boşluk doldurmanın ve bu kapsamda hâkimin hukuk yaratmasının medenî usûl hukuku bakımından mümkün olup olmadığı, özellikle Anayasa'nın 142'nci maddesi dikkate alınarak cevaplandırılmaya çalışılmıştır. Ayrıca mahkemelerin hukuk kurallarının yorumu ve gerektiğinde hukuk yaratma yolu ile verdiği kararların sonraki yargılamalar bakımından bağlayıcılığı da ele alınmış ve bu bağlamda kanunen bağlayıcı olduğu kabul edilen Yargıtay içtihadı birleştirme kararları ayrıntılı olarak incelenmiştir. Bu kapsamda Yargıtay içtihadı birleştirme kararlarının niteliği, anayasal meşrûiyeti, şartları ve sonuçları açıklanmış ve bu kararlarla hukuk yaratmanın mümkün olup olmadığı tartışılmıştır. Ayrıca çalışmanın teorik kısmında açıklanmaya çalışılan hususların uygulamadaki görünümünü ortaya koyabilmek adına usûl hukukuna ilişkin Yargıtay içtihadı birleştirme kararlarından bazıları yorum ve hukuk yaratma çerçevesinde ele alınarak değerlendirilmiştir.

In this study, interpretation and filling the loopholes in civil procedural law are examined. In this framework, first of all, the principles that should be taken into account in the interpretation of the rules regarding civil procedure law were explained. In cases where there is no applicable provision in the laws, it has been tried to answer whether it is possible in terms of civil procedural law to fill the loophole and the judge to make law in this context, especially by considering the 142nd article of the Turkish Constitution. In addition, the binding effect of the courts' interpretation of the legal rules and the decisions made by law-making when necessary, in terms of judicial processes were also examined. In this context, the Turkish Court of Cassation's decisions on the unification of conflicting judgments, which are considered to be legally binding, have been examined in detail. In this context, the legal nature, constitutional legitimacy, conditions and consequences of the Turkish Court of Cassation's decisions on the unification of conflicting judgments were explained and it was discussed whether it was possible to law-making with these decisions. In addition, in order to reflect the practical view of the issues that are tried to be explained in the theoretical part of the study, some of the Turkish Court of Cassation's decisions on the unification of conflicting judgments regarding procedural law have been evaluated within the framework of interpretation and law-making.